Chorwackie wyspy Brijuni rozciągają się wzdłuż południowo-zachodniego wybrzeża Istrii, około 6 kilometrów od miasta Pula. Cały archipelag liczący sobie niespełna 35 kilometrów kwadratowych składa się z kilkunastu wysepek i uroczych zatoczek, błękitnych lagun oraz cudownego wybrzeża. Największa wyspa nosi nazwę Veliki Brijun - tam też znajduje się park krajobrazowy bogaty w egzotyczną roślinność, w tym w cedry, palmy i eukaliptusy. Wyspy Brijuni oraz wody je okalające są integralną częścią Parku Narodowego.

Historia i zabytki

Wyspy zamieszkane były już w prehistorii, o czym świadczą rozliczne znaleziska archeologiczne. Odciski wskazują nawet na obecność dinozaurów. Człowiek zasiedlił jednak te tereny na dobre, dopiero po odkryciu ich przez rzymian ( 177 n.e.). Później władzę nad nimi przejęło Bizancjum, a potem kolejno Frankowie, Republika Wenecka i Austro-Węgry. Pod koniec XIX wieku największa z wysp archipelagu trafiła w ręce prywatne i rozpoczęła się budowa wielkiego turystycznego kurortu. To właśnie wtedy powstały tu pierwsze hotele, kasyno, mini centra sportowe, a nawet baseny z ciepłą wodą morską.
Ponadto ten niewielki pas malowniczych plaż i pachnących lasów sosnowych przyjmował największych tego świata, przez co można by pokusić się o stwierdzenie, że miał swój wkład w historię i to nie tylko Chorwacji, ale i całego świata. To tutaj marszałek Tito miał swoje pałace i co ciekawe to tutaj przyjmował największych przywódców i sławny powojennego globu! Gościli tu m.in. Jackie Kennedy, księżniczka Margaret, Sophia Loren i Liz Taylor. To właśnie w położonej na Brijuni rezydencji Kileja Vi, podpisano deklarację z Broni, która zakończyła rozgrywającą się między Słowenią i Jugosławią, wojnę dziesięciodniową, zwaną również słoweńską wojną o niepodległość. Dla zwiedzających udostępnione są trzy pozostałe pałace przywódcy Jugosławii: Vila Jadranka, Bijela Villa i Villa Hriiinka.
Status Parku Narodowego wyspy Brijuni otrzymały stosunkowo niedawno, bo w 1984 roku. Na terenie parku znajduje się także sporo zabytków, w tym kościół św. Germana ze znakomitą galerią reprodukcji średniowiecznych fresków. W pobliżu można podziwiać również interesującą wystawę fotografii wymownie zatytułowaną „Tito na Brijuni”. Z kolei na wyspie Veliki Brijuni odnajdziemy zamek i świątynie- jeszcze z czasów, gdy wyspy zamieszkiwali rzymianie. Budynki wzniesione na cześć Wenus, czy Neptuna, kościoły wczesnochrześcijańskie, twierdza Tegett, willa Maritima, bizantyjskie castrum to zaledwie niektóre z licznych śladów przeszłości, które można odnaleźć na chorwackich wyspach Brijuni.

Atrakcje turystyczne

Wyspy Brijuni znane są przede wszystkim z malowniczych krajobrazów i swoich nieocenionych walorów naturalnych. Na tym niespełna 35 kilometrowym kawałku lądu można zaobserwować ponad 600 gatunków rzadkich roślin, z których wiele objęte jest ścisłą ochroną. Znajdujący się tutaj Park Narodowy to z pewnością nie lada atrakcja dla wszystkich miłośników przyrody, ale nie tylko! Swój raj odnajdą tu również nurkowie oraz wszyscy inni turyści, którzy lubią spędzać czas w otoczeniu piękna i darów natury. Niestety - ze względu na ścisłą ochronę - nie wszystkie wyspy archipelagu udostępnione są dla zwiedzających. Statki - wypływające w znakomitej większości z Istrii - nie cumują m.in. u wybrzeża objętej szczególną ochroną Vangi.
W części archipelagu udostępnionej dla zwiedzających warto zobaczyć m.in. Park Etno oraz wybrać się na przejażdżkę mini safari. Jelenie, daniele, muflony, ale także osiołki i kozły to tylko nieliczni z mieszkańców okolicy. Wyjątkowo zaskakująca jest obecność słonia indyjskiego, koba śniadego czy zebry - wiele egzotycznych zwierzaków przybyło na Brijuni jako podarki od azjatyckich i afrykańskich dyplomatów.
Niektóre z wysp Brijuni to także idealne siedliska ptactwa - mew oraz jaskółek i rzadkich gatunków kormoranów. Szczególnie wartą odwiedzenia jest miejscowość Saline. Tamtejsze bagniste jeziora o obszarze ponad 30 000 metrów kwadratowych, gęsto porośnięte trzciną to idealna wylęgarnia dla wielu gatunków, z tego też względu utworzono tam rezerwat ornitologiczny.
Wiele gatunków chronionych zwierząt zamieszkuje wybrzeże. W wodach Adriatyku, u wybrzeży malowniczych i miejscami dziewiczych wysp Brijuni, pływają unikalne gatunki żółwi, małż, jeżowców, gąbek (żyjące w koloniach nibytkankowce), a nawet delfiny. Występują tam również gatunki endemiczne takie jak Czarny Tang, Jadranski bračić i osłonic i ciganin Jadranski. Co ciekawe, naukowcy wciąż odkrywają tam nowe gatunki koralowców.

Plaże i sporty

Wypoczynek na wyspach Brijuni należy z pewnością do tych z najwyższej półki. Na turystów czekają tam rozmaite atrakcje i udogodnienia o najwyższym, europejskim standardzie. Jazda konna, nurkowanie, tenis, czy windsurfing - każdy znajdzie tutaj coś dla siebie. Nieopodal jeziora Tiganj znajduje się największe w całej Europie Środkowej pole do gry w golfa. Na terenie parku organizowane są spływy kajakowe i liczne wycieczki rowerowe, jako że wyspy są zupełnie wyłączone z ruchu samochodowego.
Jeśli chodzi o malownicze plaże, warto pamiętać, że w zatoce Verige znajduje się kąpielisko dla nudystów. Do najpiękniejszych zakątków należą natomiast przylądek Kamenjak (raj dla płetwonurków). Większość plaż jest tam co prawda skalista, ale krystalicznie czysta woda rekompensuje brak złocistego piasku. W pobliżu znajdują się również wyjątkowe wyspy Levan - znane jako najlepsze miejsce dla miłośników piaszczystych oraz cichych i spokojnych plaż.

Noclegi

Na wyspach Brijuni znajduje się kilka ekskluzywnych hoteli, jednak wielu turystów odwiedzających archipelag korzysta z bazy noclegowej Istrii, gdzie nie trudno o znalezienie przestronnych apartamentów, czy ekonomicznych kwater prywatnych.

Wycieczki fakultatywne

Będąc już na miejscu warto skorzystać z bogatej oferty wycieczek fakultatywnych. Szczególnie wartymi polecenia są rejsy wzdłuż wybrzeża, często zakończone znakomitym piknikiem. Żaglowcem można wybrać się np. do miasta Rovinji, czy Limskiego Fiordu. Licznymi atrakcjami kusi również pobliska Istria.

Klimat, pogoda, średnie temperatury

Wyspy znane są z łagodnego klimatu - to właśnie dzięki wyjątkowej pogodzie i dużej wilgotności powietrze, Brijuni posiada tak bogatą florę i faunę. Temperatury latem to wielkości rzędu 25-30°C. Zimą słupki rtęci wskazują od 3 do 8°. Najwięcej opadów występuje w listopadzie i grudniu. W sezonie temperatura wody w Adriatyku to ok. 23°.