Gorjani - Coroczna wiosenna procesja królowej czy ljelje

Chorwacja obok Chin, Japonii i Korei jest krajem z największą ilością chronionych fenomenó(a) kultury w Europie, na liście światowego dziedzictwa niematerialnego UNESCO znajduje się coroczna, wiosenna procesja królowej czy też ljelje z Gorjan, wioski we wschodniej Slawonii w pobliżu Đakova.

Zwyczaj ten odbywa się w dzień Duchów, wiejskie dziewczyny ubrane w malownicze stroje ludowe z bogato zdobionymi wysokimi czapkami na głowach i szablach w ręku. Pierwsze wzmianki pisane o tym zwyczaju pochodzą z 1898 roku i stały się znakiem rozpoznawczym Gorjan i regionu Đakova. Według legendy w czasach podbojów tureckich, Turcy wdarli się do Gorjan. Wzięli do niewoli wszystkich mężczyzn w wiosce, a ich kobiety założyły kolorowe stroje, na głowę założyły męskie kapelusze ozdobione sztucznymi kwiatami i do rąk wzięły sierpy i kosy i tak ubrane poszły do obozu tureckiego. Turcy myśleli, że przyszły duchy, przestraszyli się i uciekli. I w ten sposób gorjańskie kobiety uwolniły swoich mężów, ojców i braci. To jest tylko legenda, a specjaliści, którzy badali możliwe pochodzenie ljelja uważają, że są pozostałością kultu starosłowiańskiego boga Peruna i że pochodzą z prachrześcijańskich czasów. Wiejskie dziewczyny zbierają się przed kościołem, gdzie tańczą kolo przy muzyce tamburaszy, a potem idą na pochód po wiosce i odwiedzają domy współmieszkańców, którzy wyrazili chęć ich odwiedzenia. Ljelje po wiosce szerzą dobry humor, śmiech pieśń i zazwyczaj z nimi chodzi jeden grajek - dwóch żebraków.

Odwiedzającym, którzy zdecydują się poznać bogatą tradycję i piękno strojów ludowych, gospodarze oferują też jednodniowe polowanie na bażanty i przejażdżkę w zaprzęgu końskim, a do tego wszystkie podawane są specjały kuchni slawońskiej.


Źródło: CNTB