Włochy są państwem, które posiada jedne z najstarszych tradycji i historii turystycznych. Już w XVII wieku, państwo to odwiedzało setki tysięcy podróżników i naukowców. Rocznie do Włoch przybywa ponad 50-60 milionów turystów z zagranicy, gdyż Włochy oferują przyjezdnym wiele ciekawych atrakcji.

Turyn (Torino) jest położony przy ujściu rzeki Dora Riparia do Padu. Był on głównym ośrodkiem włoskiego ruchu narodowego i pierwsza stolicą Królestwa Włoskiego w 1862r. Później, gdy siedziba rządu została przeniesiona do Florencji, utracił on swoje znaczenie polityczne. W tej miejscowości znajdują się przede wszystkim monumentalne pałace, a w szczególności Palazzo dell’Accademia delle Scienze z XVII w. Zobaczyć tam można bogatą bibliotekę, zbiory malarstwa i drugie pod względem bogactwa, tuz po kairskim, Muzeum Egipskie. W Turynie jest powstałe w XVII w., Palazzo Carignano i Palazzo Reale, w którym mieści się Muzeum Broni, a także Palazzo Madama (XII-XIII, XV w.) i znajdujące się w nim Muzeum Sztuki Antycznej. Budowle sakralne, katedra z XV w., a także kościoły takie jak: San Domenico (XIV w.), San Carlo ((XVII w.) i San Lorenzo (XVII w.) należą do cennych zabytków Turynu. Dużo turystów gromadzi się w miejskim parku Parco del Valentino, nie tylko ze względu na odtworzona architekturę starej piemonckiej osady, ale również przez znajdujące się tam muzeum samochodowe. Pod Turynem znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków północnych Włoch, a mianowicie klasztor-twierdza Sacra di San Michele.

Natomiast Trydent (Trento), niegdyś kolonia rzymska, jest stolicą regionu Trydent-Góra Adyga. Miasto położone jest nad rzeka Adygą, głównie na jej lewym brzegu. Można zobaczyć tu XVII wieczny Palazzo Galasso, zwany dalej Diabelskim, gdyż według legendy budynek powstał w jedna noc. Dalej na południe przy via Belenzano znajdują się piękne renesansowe budynki, a w tym XVI wieczny Palazzo Geremia, którego fasadę pokrywają freski przedstawiające różne postaci historyczne. Obiektem zabytkowym jest pałac Pretorio (muzeum sztuki) i zamek Castello del Buon Consiglio, gdzie mieści się Muzeum Regionalne a w nim zbiory archeologiczne, etnograficzne i malarstwa.

Przechodząc na południowy wschód od Trydentu widzimy Wenecję. Została ona założona w V wieku na bagnistych wyspach Laguny Weneckiej, a na przełomie X i XI wieku stała się największą potęgą morską na Adriatyku oraz ważnym ośrodkiem wytwórczości. Wenecja składa się z dwóch części: Wenecji właściwej położonej na Lagunie Weneckiej i drugiej położonej na lądzie. Wenecja jest położona na 118 wyspach, rozdzielonych 150 kanałami i połączonych 400 mostami. Komunikację wewnątrz miasta stanowią tramwaje wodne, barki i gondole. W Wenecji znajduje się szereg zabytków uważanych za najcenniejsze we Włoszech. Należą do nich: Plac Św. Marka nazywany „najpiękniejszym salonem świata” wraz z Bazylika Św. Marka (IX-XV w.), Pałacem Dożów (XIV- XVI w.), a także Wieżą Zegarową. Zabytkowymi budowlami Wenecji są kościoły z przełomu XIII-XVII wieku: Św. Jana i Pawła, San Giovanni in Bragora, Santa Maria della Salute oraz San Georgio Maggiore, jak i całe zespoły pałaców, które pełnią funkcje muzeów i galerii sztuk. Do znanych zaliczamy Ca d’Oro Ca Rezzonico, Palazzo Pesaro i Akademię Sztuk Pięknych, gdzie znajduje się największa kolekcja malarstwa weneckiego w tym dzieła Tycjana, Belliniego, Giorgiona.

Bolonia
Położona u podnóża Apeninu Toskańskiego, jest stolicą regionu Emilia-Romania. Niegdyś charakterystyczną cechą Bolonii były wysokie wieże wznoszone przy pałacach mieszczan, ale w dzisiejszych czasach zostało ich już tylko kilka Do jednej z najwyższych należy Asinelli o wysokości 98 m. Głównym punktem miasta jest pizza Maggiore, gdzie znaleźć można wiele zabytków Bolonii, m.in. bazylikę San Petronio, która miała być symbolem niezależności Bolonii od władzy papieskiej i kościół ten według projektów miał przewyższać rozmiarami Bazylikę Św. Piotra w Rzymie. Turyści licznie gromadzą się w Teatro Anatomio, czyli sali sekcyjnej wydziału medycznego, gdzie dawniej podczas sekcji zwłok na sali zasiadali nie tylko artyści, ale i zwykli mieszczanie. W Bolonii znajdują się zabytkowe obiekty, takie jak chociażby najstarszy w Europie uniwersytet założony w 1119r., a także liczne kościoły i pałace. W bolońskim Muzeum Malarstwa zobaczyć można dzieła Giotta, Cossy, Rafaela, Carracciego i Tintoretta.

Padwa
Położona nad rzeką Bacchiglione, była kolonią rzymską, która została całkowicie zburzona przez Longobardów w VII wieku. Na przełomie wieku XII i XIII stała się niezależna republiką i jednym z głównych europejskich ośrodków nauki w średniowieczu. Zobaczyć można uniwersytet założony w 1222 roku w Padwie, gdzie studiowało wielu wybitnych naukowców, a wśród nich Polscy uczeni, tacy jak: Mikołaj Kopernik, Jan Kochanowski, Jan Zamoyski. Bazylika Św. Antoniego - patrona Padwy - to główna budowla sakralna miasta. Została ona wybudowana w latach 1232-1307 i łączy w sobie styl romański, gotycki i wenecko-bizantyjski. Oprócz bazyliki występują tu cenne zabytki, a w tym kaplica Scrovegni z XIV, a także pałace Casa di Ezzelino, Della Ragione i Logia del Consilio z przełomów XII-XVI wieku.

Werona

Położona w regionie Wenecji Euganejskiej nad rzeką Adygą, znana jest już od III w. p.n.e.. Z początku była rezydencją króla Teodoryka Wielkiego, następnie stolicą księstwa lombardzkiego, później przynależała do Mediolanu, potem do Wenecji, a w 1866 roku przeszła pod panowanie Austrii. Z czasów rzymskich zachowały się do dziś Amfiteatr, który mieścił aż 25 tys. widzów, łuk triumfalny, a także Brama Lwów. Oprócz licznych kościołów i pałaców jest tutaj grobowiec rodziny Scaligerów (XIV w.) i grobowiec bohaterki sztuki Szekspira - Julii.

Największym ośrodkiem ruchu turystycznego Półwyspu Apenińskiego, jak i całego kraju jest Rzym, stolica kraju i główne centrum kulturalne, naukowe, polityczne i komunikacyjne. Ruch turystyczny w znaczącej części ma charakter pielgrzymkowy a związane jest to z obecnością na terenie miasta niezależnego państwa watykańskiego - siedziby papieża.. W Rzymie do wielu zabytków antycznych należą: Łuk Konstantyna ( IV w.), ruiny Domu Liwii i Złotego domu Nerona, Więzienie Mamertyckie (IV w. p.n.e.), ruiny term Dioklecjana i Karakali (III w.). Zobaczyć tam można również Koloseum (I w.)i Panteon (I w. p.n.e. II w.).Koloseum jest to amfiteatralna budowla eliptyczna (…), z widownią z 4 galeriami oraz arena z systemem podziemnych korytarzy. Było ono m.in. miejscem walk gladiatorów, a także męczeńskiej śmierci pierwszych chrześcijan. Panteon w starożytnym Rzymie była to świątynia poświęcona wszystkim bogom. Od 609 r. budowla stała się kościołem katolickim, a od 1870 r. - mauzoleum królewskim. Po dziś dzień w Panteonie znajdują się groby m.in. Rafaela czy Wiktora Emanuela II, a także wielu innych artystów i królów włoskich działających na terenie Rzymu. W Rzymie znajduje się wiele budowli sakralnych, a w tym bazylika Św. Jana na Lateranie, Santa Maria Maggiore i Św. Pawła za Murami. Rzesze turystów odwiedzają Bazylikę Św. Jana na Lateranie. Została ona wzniesiona w latach 313-24 przez Konstantyna Wielkiego, a do 1309 była rezydencją papieży. Jest ona jednym z najważniejszych budynków chrześcijaństwa Tuż obok bazyliki znajdują się, sprowadzone w 326 r. z Jerozolimy, Święte Schody, po których to w świetle tradycji kroczył Jezus wezwany przed oblicze Piłata. Do zabytków sakralnych można zaliczyć, znajdujące się w przedsionku kościoła Santa Maria in Cosmedin, słynne Boca Della Verita czyli Usta Prawdy. Jest to marmurowa płyta przypominająca ludzka twarz, która podobno jest najstarszym wykrywaczem kłamstw na świecie. Legenda głosi, że usta zamkną się na dłoni kłamcy. Oprócz zabytków sakralnych, w Rzymie bardzo licznie reprezentowane są zabytki architektury świeckiej, a w tym zamki, pałace i zespoły willowo-ogrodowe. Większość z nich pełni po dziś dzień funkcje muzeów np. Muzeum Kapitolińskie, Muzeum Laterańskie. W stolicy Włoch, poza obiektami wymienionych powyżej, atrakcyjne są również fontanny di Trevi (XVIII w.), Czterech Rzek (XVII w.) oraz znane Schody Hiszpańskie.

W okolicach Rzymu znajduje się wiele miejscowości gdzie przyjeżdżają turyści. Nie można pominąć we Włoszech - Watykanu. Wspomniane już wcześniej Państwo Watykańskie nazwę zawdzięcza wzgórzom położonym nad Tybrem, w zachodniej części Rzymu. Niegdyś zbudowano tam pałac, który od XIV wieku stał się rezydencją papieży. Historia tego państwa była burzliwa, gdyż w 1870 r., po zjednoczeniu Włoch i przyłączeniu Rzymu, państwo kościelne zostało zlikwidowane, a papież Pius IX nie uznając tego aktu ogłosił się "więźniem Watykanu". Po niespełna 60 latach po zawarciu traktatów laterańskich, włoski rząd uznał papieża jako suwerennego władcę wydzielonej części Rzymu, zwanej od tej pory Państwem Watykańskim. Miejscem skupienia turystów jest plac Św. Piotra wraz z Bazyliką Św. Piotra. W tym miejscu odprawiane są główne uroczystości kościoła katolickiego. Największa świątynia chrześcijańska została zbudowana w miejscu świątyni, którą wzniesiono ku czci męczennika - Piotra Apostoła. W realizacji projektu uczestniczyli m.in. Rafael Santi, Michał Anioł i Perruzi. Obiektami należącymi i leżącymi na teranie Watykanu są: Kaplica Sykstyńska, Ogrody Watykańskie, a poza terenem państwa: bazylika Laterańska, Uniwersytet Gregoriański, Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne, radiostacja i letnia rezydencja papieży - Castel Gandolfo.

Kolebką renesansu, leżącą u podnóża Apeninów jest Florencja. Stanowi ona jedno z najbardziej cennych na świecie skupisk dzieł zarówno architektury, malarstwa, jak i rzeźby. Szczególnie cenne zbiory zawiera, największa we Włoszech, Galeria degli Uffizi. W niej to zgromadzone są dzieła Giotta Boticellego, Belliniego, Leonarda da Vinci, Michała Anioła i Rubensa. Ślady renesansowej architektury odnajdujemy także w kościele Santa Maria del Fiore, z cenna kopułą stworzoną przez wybitnego włoskiego architekta renesansu - Filippo Brunelleschi. Kolejny kościół to Santa Croce. Zobaczyć w nim można m.in. grobowce: Michała Anioła, Machiavellego i Galileusza.

Asyż to rodzinna miejscowość Św. Franciszka, który jest patronem włoskiego kościoła katolickiego. Miasto to jest celem licznych pielgrzymek z całego świata do grobu Świętych: Klary (1193-1253) i Franciszka (1181-1226). To właśnie bazyliki nazwane ich imieniem należą do najcenniejszych zabytków Asyżu.

Na Półwyspie Apenińskim na zachód od Florencji znajduje się Piza. W niej to zobaczyć można Krzywą Wieżę ( XII w.) wykorzystywaną niegdyś przez Galileusza do doświadczeń fizycznych. Miejscowością związana z historia II wojny światowej jest Cassino. Stoczona została tu w 1944 roku bitwa o wzgórze Monte Cassino, gdzie kluczową rolę odegrał II Korpus polski, przełamując linię obrony niemieckiej. W 1946 roku został zbudowany na stokach Monte Cassino polski cmentarz wojenny z liczbą 1051 mogił.

Atrakcje na terenie Włoch stanowią również walory przyrodnicze. Należą do nich:

Na obszarze Włoskich Alp zaliczamy przede wszystkim dwa parki narodowe. Jeden z nich - Gran Paradiso, leżący u podnóża Aosty, ma powierzchnię 600 km², a drugi to Stelvio usytuowany w masywie Ortles-Cevedale o powierzchni 950 km². Obydwa posiadają niespotykane, a zarazem rzadkie gatunki alpejskiej flory i fauny, a wśród nich m.in. orzeł królewski.

Na terenie należącym do Niziny Padańskiej znajduje się Ogród Botaniczny położony w miejscowości Padwa. Jest on najstarszym ogrodem botanicznym na świecie. Został założony w 1545 roku jako ogród do uprawy roślin w celach leczniczych, lecz później do ogrodu sprowadzane były gatunki wielu roślin z całego świata. Na terenie Italii w regionie Półwyspu Apenińskiego znajduje się kolejny, cieszący się dużą frekwencją turystów, Park Narodowy Aruzzo (założony w 1923 r.). Usytuowany jest on w regionie Abruzji. Na jego powierzchni, a ma on 439 km², znajduje się góra Monte Petroso (2247 m n.p.m). Krajobraz tego parku tworzy wiele licznych stoków i wąwozów. Żyje tu jeden z podgatunków kozicy pirenejskiej - kozica apenińska. W tym samym regionie turystycznym, nad Zatoką Neapolitańską, znajduje się Wezuwiusz. Jest on jednym z najniebezpieczniejszych wulkanów na świecie. Wiek najstarszych skał wulkanu wynosi około 200 tys. lat. Na jednej z największych wysp Włoch - Sycylii usytuowany jest wulkan Etna. Jest ona jednym z największych wulkanów kontynentalnych. Wybuchał on już 250 razy, a pierwszy raz w 475 r.p.n.e. Prawdą jest że, w odróżnieniu do Wezuwiusza- Etna jest niegroźna. Do przyrodniczych atrakcji należą wyspy Liparyjskie. Położone na Morzu Tyrreńskim składają się z archipelagu 18 małych wysepek pochodzenia wulkanicznego, a ich głównym budulcem są skały bazaltowe i porfirowe. Do atrakcji znajdujących się na kolejnej włoskiej wyspie - Sardynii, należy przede wszystkim, położona w niedalekiej odległości od Porto Conte, Grota Neptuna. Jest ona jedną z największych i najpiękniejszych jaskiń morskich. Posiada ona 2400 m długości i dostać się do niej można albo łódką, albo po 656 stopniach na piechotę.

Włochy> za sprawą swojego ukształtowania terenu, uwarunkowań klimatycznych i swojej historii są krajem bardzo atrakcyjnym turystycznie. Na całym obszarze państwa Włoskiego występuje wiele walorów turystycznych. Rzesze turystów przyciąga również od wschodu barwne i gorące wybrzeża Adriatyku, z zachodu Morze Tyrreńskie a od południa Jońskie i Śródziemne.