Twierdze nad rzeką Krką

Rzeka Krka w przeszłości miała wielkie znaczenie: od starożytności, kiedy rozdzielała iliryjskie plemiona Liburnów i Delmatów, poprzez średniowiecze, kiedy tworzyły się tu początki państwowości chorwackiej, aż po czasy nowożytne, kiedy o Dalmację walczyły Rzeczpospolita Wenecka, Cesarstwo Austriackie i Turcja.
W dorzeczu Krki znajduje się szereg pozostałości średniowiecznych fortyfikacji, które od XII wieku wznosiły po obu jej stronach chorwackie rody arystokratyczne Šubićów i Nelipićów; do Šubićów należał prawy brzeg rzeki. O ich potędze świadczy fakt, że Wenecja zawierała umowy bezpośrednio u nimi. Do Šubićów należały: Bribir, Ostrovica, Čučevo (Trošenj), Rog, Uzdah-kula i Skradin, któremu w 1304 roku ban Pavao Šubić, panujący nad Chorwacją, Dalmacją i Bośnią, pomógł uzyskać status miasta.

Bribir
Znajduje się 14 kilometrów na północny zachód od Skradina. Osadnictwo istniało tu już w epoce brązu. W czasach panowania Šubićów zbudowano tu kościół św. Jana i klasztor Franciszkanów z kościołem Najświętszej Marii Panny, gdzie pochowany jest ban Šubić k jego rodzina. Bribir miał w średniowieczu znaczenie strategiczne, bowiem wraz z twierdzą Ostrovica strzegł ważnej drogi Knin - Zadar. Miejsce to jest zabytkiem kategorii "0" ze względu na ochronę zabytków archeologicznych.

Ostrovica
Istniała już w wieku XII, należała do Šubićów do 1347 roku, kiedy znalazła się w ręku królów węgiersko-chorwackich, a w wielu XVI została zdobyta przez Turków.

Uzdah - Kula (Wieża westchnień)
Twierdza wzniesiona przez Šubićów w celu kontroli drogi łączącej Skradin z lądem. W 1512 roku zdobyta przez Turków, którzy przekształcili ją na więzienie.

Rog/Rogovo
Twierdza wzniesiona we wsi Rupe naprzeciwko twierdzy Kamičk, nad wodospadem Roški slap. Dziś pozostały tylko nieliczne jej ślady, znajduje się natomiast na mapie Mateo Pagano z XVI wieku, jako jedna z dwóch przeciwległych fortyfikacji powyżej wysepki Visovac.

Čučevo (Trošenj)
Brak informacji o czasach jej powstania. Zachowały się pozostałości wieży i część wysokich murów nad samym brzegiem wąwozu oraz ślady pojedynczych budynków mieszkalnych. Na przeciwległym brzegu Krki znajduje się należąca do Nelipićów twierdza Nečven. Obie łączył most wiszący, zniszczony w 1649 roku. Wykopaliska dowodzą, że osadnictwo istniało tu już w epoce brązu.

Skradin (Scardona)
Miasto nad rzeką powstało już w czasach starożytności, a w VII wieku zamieszkane zostało przez plemiona chorwackie, które nadały mu nazwę Skradin. Była to ulubiona siedziba bana Pavla Šubića. Po klęsce w 1322 roku utracił znaczenie polityczne i ekonomiczne.
Na lewym brzegi Krki w XIII wieku pojawiła się druga, potężna rodzina Nelipićów, do której należały twierdze Nečven, Bogočin, Kamičak nad Krką oraz Ključica i Gradina (Drniš) na prawym brzegu rzeki Čikoli.

Gradina (Drniš)
Powstała w średniowieczu na skraju urodzajnej równiny, a u jej podnóża rozwinęła się osada, w 1522 roku zdobyta przez Turków.
Wykopaliska archeologiczne potwierdziły istnienie osadnictwa od czasów prehistorycznych.

Ključica
Wzniesiona została w pierwszej połowie XIV wieku na stromej skale nad rzeką Čikola. Potężna twierdza zapewniała kontrolę nad całym regionem. Na początku XVI wieku zdobyli ją Turcy, a stracili w 1648 roku. Od tego czasu opustoszała. Najpiękniejsza i najlepiej zachowana twierdza ze wszystkich tu opisanych.

Kamičak (Ramica)
Leży nad Krką w gminie Miljevci (Brištane). Dostępna tylko od strony południowej. Tu urodził się w XI wieku ostatni chorwacki król, Petar Svačić.

Bogočin (Vilin grad)
Twierdza wzniesiona na samotnej skale nad przepaścią (Bogatići-prominski). Zapewniała kontrolę szlaku Carigradska draga i przejścia nazywanego Vilin-most. Prowadzi do niej jedna tylko droga od północnego wschodu, a do środka można było wejść przez most wiszący. Twierdza zaznaczona była na mapie Pagano z XVI wieku. W pobliżu jest też stary cmentarz. Na początku drogi prowadzącej do twierdzy znajduje się kamienny kopiec z dużym krzyżem.

Nečven
Położony w odległości 5 kilometrów od wsi Oklaj. Twierdza wzniesiona została przez Nelipićów, potem kilkakrotnie zmieniała właścicieli, a w 1522 roku zdobyli ją Turcy, w rękach których pozostawała do 1688 roku. Po ich odejściu podupadła. W 1647 roku wódz Uskoków Stjepan Sorić zburzył most na Krce, łączący Nečven z położoną na drugim brzegu twierdzą Trošenj.


Źródło: CNTB